تأملی در براهین وحدت وجود براساس تعلیقات امام خمینی بر مصباحالانس
author
Abstract:
مفتاحالغیب، نخستین اثری است که رسماً در علم عرفان نظری توسط صدرالدین قونوینگاشته شد و مصباحالانس اثر شمسالدین فنارینیز چونان شرحی تفصیلی در این زمره است که در استدلالی کردن مباحث عرفانی سهم بسزایی دارد. عارفانی چون امام خمینی از جمله محققانیاند که تعلیقات آنها در تبیین و ایضاح مقاصد مصباحالانس، بسیار مفید بوده است. اما این جستار، منظومهای از براهین وحدت شخصی وجود را، براساس تعلیقات امام خمینی بر مصباحالانس، استخراج میکند و سپس به ارزیابی این استدلالات، براساس ایضاحات، تبیینات و انتقادات امام مینشیند. مهمترین نقدهای امام بر براهین وحدت وجود و شبهاتی که علیه آن مطرح شده است، حول دو محور خلط مفهوم به مصداق و یا حمل ذاتی اوّلی به حمل شایع صناعی و خلط وجود مطلق با مطلق وجود است. از نظر امام، این نوع شبهات که ناشی از خلط مفهوم با مصداق هستند، میان وجود مطلق مفهومی و عینی تفاوتی قائل نیستند، در صورتی که اطلاق مورد نظر در باب حق تعالی، مشتمل بر وجود عینی است. امام معتقد است که این براهین، بر واجبالوجود اقامه نمیشوند، بلکه بر طبیعت وجود اقامه میشوند و مدعیاند اگر مطلق وجود برداشته شود، واجبالوجود هم برداشته میشود. در صورتی که مطلق یا طبیعت وجود، اعمّ از وجود واجب و ممکن یا مطلق و مقیّد است.
similar resources
تأملی در مبانی وجودشناختی صادر اول بر اساس تعلیقات امام خمینی(ره) بر مصباحالانس
صدرالدین قونوی و به تبع او، شمسالدین فناری، معتقدند که بر طبق قاعدة الواحد، وجود منبسط یا مُفاض، اوّلین صادر از حق تعالی است. از نگاه قونوی، صادر اوّل از ذات حق تعالی، وجود عامّ و فیض ذاتی است که از او به تجلّی ساری در حقایق ممکنات؛ از عقل اوّل تا هیولای اولی تعبیر میشود. به عبارت دیگر از منظر قونوی اولین صادر از حق تعالی، وجود عامّ افاضهشده بر اعیان موجودات است و آن چیزی است که از اعیان موجودات، م...
full textوحدت وجود از دیدگاه امام خمینی(س)
بحث از «وجود» وحدت و یا کثرت در وجود از دیرباز در تاریخ اندیشه بشری محل بحث و نزاع بوده است. بسیاری در اثر مواجهه با کثرات خارجی و عینیف حکم قطعی به کثرت در نظام وجود کرده و به تعبیری قائل به کثرت انگاری می شوند و وجود اشیاء را حقایقی متباین از یکدیگر برمی شمردند. اما در نقطه مقابل این نظر، اندیشه «وحدت وجود» مطرح است که در آن حکم به یگانگی و یکپارچگی در نظام هستی می شود. این نظریه از منظرهای م...
15 صفحه اولوحدت و کثرت وجود در اندیشه ابن عربی و امام خمینی(س)
موضوع وحدت و کثرت وجود در بین عرفا و فلاسفه از اهمیت ویژهای برخوردار است. وحدت وجود با ظهور ابنعربی و ارائه اصول و مبانی عرفان به سبک نظری، جلوه تازهای پیدا کرد و پس از او به یکی از مهمترین ارکان هستیشناسی عرفانی تبدیل شد. ابنعربی صراحتاً در کتب مختلف خود علیالخصوص در دو اثر مهم خود، فتوحات مکیهو فصوصالحکم، مفصلاً ب...
full textطریق عرفانی معرفت بر اساس تعلیقات امام خمینی(س) بر مصباحالانس
امام خمینی(س) در تعلیقات خود بر مصباحالانس که عالیترین نظریات او در حوزه عرفان فلسفی است، در پی ساختن طریقی عرفانی برای معرفت نیز هست. از منظر ایشان بهترین طریق ادراک و معرفت به حقایق اشیا طریق کشف و شهود است. اساساً مباحث معرفتشناسی در لسان امام(ره)، با تعبیراتی چون حضور و استحضار بیان میشود که حضور اتفاقی در بیان امام(ره)، همان علم انفعالی حکیمان و استحضار، همان علم...
full textوحدت وجود و وحدت شهود در عرفان نظری محی الدین بن عربی و امام خمینی (س)
برخی صاحب نظران ابن عربی را موسس نظریه وحدت وجود می دانند. با این حال ثابت شده است که این نظریه پیش از او نیز در میان عرفا رواج داشته است. «وحدت وجود» در حقیقت عنوانی است که معرف روح تعالیم وی یعنی وحدت ظاهر و مظهر و خالق و مخلوق است. با اینحال، مطالعه عرفان وی نشان می دهد که وی قائل به دو نوع وحدت است: 1- وحدت ذات که از آن با عنوان احدیت الذات یاد می کند و 2- وحدت الوهیت یا احدیت الکثره. وحدت ...
My Resources
Journal title
volume 7 issue 13
pages 103- 121
publication date 2018-08-23
By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.
Keywords
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023